Bu projede gaz atomizasyon yöntemi ile metal tozu üretiminde atomizasyon değişkenlerinin toz özelliklerine olan etkisi araştırılmıştır.  Toz üretim deneyleri özgün bir şekilde tasarlanarak imal edilen Dumlupınar Atomizasyon Ünitesinde gerçekleştirilmiştir.  Süpersonik nozul kullanılarak yapılan deneylerde atomizasyon basıncı ve metal akış borusu çıkıntı mesafesi değişiminin, toz tane büyüklük ve dağılımına, toz şekline ve mikroyapısına olan etkileri araştırılmıştır.  Toz büyüklük ve dağılımı lazer ışın yöntemi ile tespit edilmiştir.  Toz şekli ve mikroyapısı ışık mikroskobu ve taramalı elektron mikroskobu (SEM)  ile tespit edilmiştir.  Tozların log-normal dağılım gösterdiği ve tek modlu olduğu tespit edilmiştir.  Gaz basıncının artmasıyla birlikte gaz debisinin ve gaz/metal kütlesel debi oranının arttığı ve ortalama toz boyutunun küçüldüğü gözlemlenmiştir.  Metal akış borusu çıkıntı mesafesinin artması sonucu toz boyutunda önemli bir değişikliğin olmadığı görülmüştür.  15 mm metal akış borusu çıkıntı mesafesi için 1, 1.5, 2, 3 ve 4 MPa atomizasyon basınçlarında gaz kütlesel debi değerleri 1.55, 2.25, 2.88, 3.74 ve 5.95 kg/dak olarak ölçülmüştür. 1, 1.5, 2, 2.9 ve 3.5 MPa atomizasyon basınçlarında üretilen kalay tozlarının ortalama boyutları (d50) 134.41, 71.6, 47.3, 33.7 ve 32.3 µm olarak ölçülmüştür.  Kalay için kütlesel gaz/sıvı metal debisi oranları ise 2.309, 1.511, 1.139, 0.779 ve 0.633 olarak bulunmuştur.  Üretilen iri tozlarda hücresel ve dendritik yapılar gözlenmiştir.  Küçük tozlarda ise herhangi bir yapı gözlenmemiştir. Üretilen tozların çoğunluğunun küresel bir şekle ve temiz bir yüzeye sahip olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler : Gaz Atomizasyonu, Gaz Basıncı, Metal Tozu, Süpersonik Nozul.

1. Alperen Aksoy, “Gaz Atomizasyon Yöntemi ile Metal Tozu Üretiminde Süpersonik Nozul Değişkenlerinin Toz Özelliklerine Etkisinin Araştırılması”, Yüksek Lisans tezi, DPÜ Fen Bil. Enst., Mart 2005.
2. Mehmet Aydın, “Gaz Atomizasyon Yöntemiyle Metal Tozu Üretiminde Yeni Bir Nozul Tasarımı Ve Toz Üretimi” Yüksek Lisans tezi, DPÜ Fen Bil. Enst., Aralık 2005.
3. Ünal R., Aksoy A., Effects of Gas Pressure and Protrusion Length of Melt Delivery Tube on Powder Size and Powder Morphology of Nitrogen Gas Atomised Tin Powders, Powder Metallurgy, accepted 23.08.2005
4. Ünal R., The Influence of The Pressure Formation at The Tip of The Melt Delivery Tube On Tin Powder Size And Gas/Melt Ratio In Gas Atomization Method, Journal of Materials Processing Technology, in pres. (2006)
5. Ünal R., Aksoy A., “Investigation of High Efficient Supersonic Nozzle Parameters for Tin Powder production By Gas Atomization”, Euro PM2005, 2-5 October 2005 Czech  Republic, vol.2, p. 15-21.
6. Ünal R., Theoretical and Experimental Investigation of a Supersonic Nozzle Design”, Euro PM2005, 2-5 October 2005 Czech  Republic, vol.2, p.39-44.
7. Aksoy A., Ünal R., “Gaz Atomizayon Yönteminde Süpersonik Nozul Kullanılarak Kalay Tozu Üretimi”, 4. Uluslararası Toz Metalurjisi Konferansı, 18-22 Mayıs 2005, Sakarya- Türkiye.
8. Tuzlu H., Ünal R., “Süpersonik Nozul Tasarımının Teorik ve Deneysel Olarak İncelenmesi”, 4. Uluslararası Toz Metalurjisi Konferansı, 18-22 Mayıs 2005, Sakarya- Türkiye.